Volg je gevoel... of toch maar niet?

Als ik het advies hoor of lees om je gevoel te volgen, bekruipt mij altijd een gevoel van 'hier klopt iets niet'. Gevoelens kunnen inderdaad belangrijke boodschappers zijn en dus helpen om beslissingen te nemen. Al is een beetje tijd nemen om de boodschap te begrijpen vaak wel nodig.

Een gevoel is op zich niet meer dan een kortstondige energie die je voelt in je lichaam.

Je kan het zien als een golf die je door je heen voelt bewegen, die opkomt, een piek kent en na een korte tijd alweer 'uitgerold' is. Je kan bijvoorbeeld een korte opstoot voelen van boosheid als reactie op iets wat een collega zegt en wat je onterecht vindt. Als je verder een prima relatie hebt met die collega en dit is een eenmalig feit, dan hoef je misschien verder ook niet zoveel met die boosheid. Natuurlijk kan je zeggen dat je dit geen fijne opmerking vindt, maar daarmee is de kous ook af.

Gevoelens krijgen wel een belangrijkere signaalfunctie als ze zich blijven herhalen.

Je voelt je al lang gefrustreerd in een bepaalde vriendschap. Je bent telkens verdrietig als je ouders ziet met hun baby. Als je zingt in het koor, voel je je telkens blij worden, wat je stemming voordien ook was. Dan worden gevoelens patronen en kan je er uit afleiden welke keuzes je wil maken, nadat je bent nagegaan wat de boodschap precies is en welke actie je er eventueel aan kan koppelen. Als je de frustratie in de vriendschap onderzoekt, kan je immers tot uiteenlopende conclusies komen, bijvoorbeeld: we zijn uit elkaar gegroeid; of: ik voel me niet gehoord; of: ik stel niet genoeg mijn grenzen,... Je gevoel volgen kan dus willen zeggen de vriendschap op een lager pitje zetten of beëindigen, maar evengoed zelf meer vertellen en op je strepen staan.

Gevoelens kunnen soms andere 'moeilijkere' gevoelens maskeren en dat maakt het ingewikkeld. Sommige mensen voelen makkelijk verdriet, maar zijn daaronder eigenlijk erg boos. Boosheid is meer taboe dan verdriet. Of omgekeerd: ze worden snel boos, maar zijn eigenlijk heel verdrietig.

Je gevoel volgen is dus niet altijd zo simpel als het lijkt, want gevoelens kunnen ons ook wel eens bedriegen.

Van angst wordt bijvoorbeeld gezegd "dat het een slechte raadgever is". Volgens mij is angst alleszins een gevoel om goed bij stil te staan, alvorens je het volgt. Ik kan me heel wat situaties voorstellen waarbij angst lijkt te zeggen "doe dit niet, loop zo snel mogelijk weg", terwijl een andere reactie veel beter zou kloppen. Onder angst schuilt soms een diep verlangen om iets wél te doen. Je verlangt bijvoorbeeld sterk naar het ouderschap maar bent er ook bang voor en daardoor lukt een keuze maken niet. The school of life maakte een mooi filmpje over hoe diepe verlangens en waardevolle doelen vaak samengaan met angst en frustratie.

Het kan soms helpen om stil te staan bij de gevolgen van je keuzes op korte termijn, versus de gevolgen op lange termijn. Stel dat je voelt dat je wil praten met je vriendin over hoe onbevredigend jullie vriendschap voor jou is geworden. Je stelt het continu uit omdat je bang bent dat ze boos wordt en vreest dat je dat niet aankan. Op korte termijn is het een opluchting om gewoon verder te gaan alsof er niks aan de hand. Maar op lange termijn kan je angst om je uit te spreken heel andere gevolgen hebben: je wordt boos op jezelf én op je vriendin, je bent teleurgesteld in jezelf, wordt nog angstiger omdat je gelooft dat je geen moeillijke situaties aankunt, enzovoort. Je angst volgen is hier dus geen aanrader, ook al heb je die angst keer op keer als er een conflict dreigt in een relatie.

Merk je gevoelens op (dat doe je in je lichaam) en onderzoek ze, dat lijkt me een beter advies. De combinatie van ratio en gevoel levert interessante informatie op over jezelf en jouw noden en verlangens, en leidt vaak tot kloppende keuzes.